Bản vẽ kết cấu là gì? Cách đọc bản vẽ kết cấu xây dựng chính xác

1. Bản vẽ kết cấu là gì?

Bản vẽ kết cấu công trình là tài liệu quan trọng trong thiết kế và thi công xây dựng, thể hiện chi tiết về các yếu tố kết cấu và phương pháp xây dựng của một công trình. Bản vẽ giúp đảm bảo tính chính xác và an toàn cho toàn bộ hệ thống kết cấu, từ móng, cột, dầm đến các tầng và mái.

Một bản vẽ kết cấu bao gồm:

• Độ cao của công trình: Xác định độ cao từng phần và tổng thể công trình, giúp các nhà thi công hình dung được sự phân tầng của cấu trúc.
• Sơ đồ kết cấu: Cung cấp cái nhìn toàn cảnh về các bộ phận chính của kết cấu như móng, cột, dầm và vị trí các tầng, mái, đảm bảo sự cân đối và khả năng chịu lực.
• Yêu cầu và ý tưởng của nhà thầu: Được điều chỉnh dựa trên các yêu cầu riêng biệt của từng dự án, đáp ứng mong muốn của nhà thầu về độ bền, tính thẩm mỹ và công năng của công trình. 

Bản vẽ kết cấu là tài liệu thể hiện chi tiết các kết cấu và cách thức thi công móng, thép, dầm, sàn

2. Vai trò của bản vẽ kết cấu trong xây dựng

Bản vẽ kết cấu đóng vai trò quan trọng trong quá trình thiết kế và thi công xây dựng, cung cấp các thông tin chi tiết giúp đảm bảo chất lượng, an toàn và độ bền của công trình.

Mục đích:

• Cung cấp thông tin chi tiết về kết cấu công trình: Bao gồm các thông số về kích thước, hình dạng, vị trí, phương pháp lắp đặt, và vật liệu của các cấu kiện chính như dầm, cột, móng, sàn, và mái. Nhờ có bản vẽ kết cấu, các kỹ sư và đội thi công có thể dễ dàng triển khai các bước xây dựng, từ đó đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình theo đúng yêu cầu đã đề ra.
• Hướng dẫn thi công an toàn và hiệu quả: Bản vẽ kết cấu giúp định hướng quá trình thi công để đạt chất lượng theo thiết kế, giúp công trình hoàn thiện đúng kỹ thuật, đảm bảo an toàn và tối ưu chi phí.

Vai trò

• Bản vẽ cung cấp yêu cầu kỹ thuật và mô tả chi tiết về cấu trúc công trình, giúp nhà thầu, kỹ sư và đội thi công thuận tiện trong quá trình triển khai.
• Thông tin từ bản vẽ giúp nhà thầu xác định loại vật liệu và công cụ cần thiết, hỗ trợ đội thi công triển khai công việc một cách hiệu quả và tránh lãng phí.
• Bản vẽ là căn cứ để giám sát thi công, giúp đội ngũ quản lý đảm bảo các bước thi công tuân thủ đúng thiết kế, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng.
• Khi có vấn đề phát sinh trong quá trình thi công, bản vẽ là tài liệu tham chiếu giúp xác định nguyên nhân và triển khai biện pháp khắc phục kịp thời, từ đó hạn chế rủi ro và tổn thất cho công trình.

Bản vẽ kết cấu có vai trò để giám sát thi công, giúp đội ngũ quản lý đảm bảo các bước thi công tuân thủ đúng thiết kế

3. Quy trình thiết kế bản vẽ kết cấu trong xây dựng

Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình thiết kế bản vẽ kết cấu:

• Tiếp nhận hồ sơ kiến trúc

Tiếp nhận và xem xét hồ sơ kiến trúc, sau đó đánh giá tổng thể công trình, xác định các yêu cầu về tiến độ và phạm vi công việc cần thực hiện.

• Lên phương án kết cấu 

Dựa trên hồ sơ kiến trúc, đưa ra các phương án thiết kế kết cấu sơ bộ cho công trình. Đồng thời, lựa chọn phương án tối ưu, phù hợp với các yêu cầu về công năng, thẩm mỹ và độ bền.

• Kiểm tra phương án kết cấu

Gửi phương án kết cấu cho bộ phận kiến trúc để xem xét và đưa ra ý kiến phản hồi. Đảm bảo sự thống nhất giữa thiết kế kiến trúc và kết cấu trước khi đi vào giai đoạn chi tiết.

• Tính toán, thuyết minh kết cấu

Thực hiện các tính toán chi tiết về độ chịu lực và ổn định của các cấu kiện như móng, dầm, cột và sàn. Thuyết minh kết cấu nhằm giải thích và làm rõ các tính toán, đồng thời điều chỉnh nếu phát hiện sai sót hoặc bất hợp lý.

• Triển khai bản vẽ kết cấu 

Dựa trên các tính toán và thuyết minh, triển khai bản vẽ kết cấu chi tiết cho từng bộ phận. Đảm bảo bản vẽ thể hiện rõ ràng các thông số kỹ thuật, kích thước, vật liệu và yêu cầu lắp đặt

• Kiểm tra mô hình tính toán và thiết kế bản vẽ triển khai 

Kiểm tra lại mô hình tính toán và toàn bộ bản vẽ thiết kế để đảm bảo tính chính xác và khả năng thi công thực tế. Thực hiện điều chỉnh nếu cần thiết để đảm bảo an toàn và chất lượng.

• Xuất hồ sơ

Sau khi hoàn thành và kiểm tra toàn bộ bản vẽ, xuất hồ sơ kết cấu bao gồm các bản vẽ, thuyết minh và tính toán liên quan.

• Bàn giao 

Bàn giao hồ sơ kết cấu hoàn chỉnh cho chủ đầu tư hoặc các bên liên quan, đảm bảo mọi thông tin cần thiết để triển khai thi công được cung cấp đầy đủ.

4. Hướng dẫn chi tiết cách đọc bản vẽ kết cấu 

4.1. Kiến thức cần nắm rõ để đọc bản vẽ kết cấu 

• Hiểu quy mô của công trình: Nắm rõ tỷ lệ của bản vẽ để hình dung kích thước thực tế. Người mới có thể gặp khó khăn trong việc ước lượng, nên có thể nhờ người có kinh nghiệm hỗ trợ để hiểu thêm về quy mô công trình.
• Nắm vững các ký hiệu chú thích: Hiểu các ký hiệu như hình tròn, tam giác, chữ nhật… giúp dễ dàng đọc hiểu bản vẽ.
• Xem các thông số được khoanh tròn: Các thông số khoanh tròn thường là thông tin quan trọng được diễn giải chi tiết ở vị trí khác trên bản vẽ.
• Hiểu các từ viết tắt: Nắm vững một số từ viết tắt phổ biến để dễ đọc bản vẽ. Bạn có thể tham khảo ý kiến từ các kỹ sư để hiểu thêm nếu cần.

4.2. Cách đọc bản vẽ kết cấu chi tiết 

• Đọc hướng dẫn

Đọc kỹ phần hướng dẫn trên bản vẽ kết cấu để hiểu rõ các yêu cầu đặc biệt và các nội dung chính:

– Hiểu các yêu cầu đặc biệt về kết cấu để đảm bảo công trình đáp ứng tiêu chuẩn.

– Tìm hiểu kỹ về vật liệu, chất lượng yêu cầu và các tiêu chuẩn kỹ thuật.

– Nắm rõ các biện pháp kỹ thuật cần thực hiện và tiêu chuẩn áp dụng trong bản vẽ để đảm bảo chất lượng thi công.

• Đọc bản vẽ bố trí cơ bản

Khi đọc bản vẽ bố trí cơ bản, cần tập trung vào các chi tiết:

– Hiểu rõ cao độ móng và cách định vị trục để đảm bảo độ chính xác khi xây dựng.

– Lưu ý đến các lỗ nhúng trong móng hoặc các chi tiết liên quan đến công trình khác.

– Đối chiếu với bản vẽ kiến trúc để kiểm tra độ trùng khớp giữa trục và móng, giúp tối ưu hóa việc đọc hiểu.

• So sánh mặt phẳng và mặt cắt

– So sánh mặt phẳng và mặt cắt giúp bạn nắm bắt được sự thay đổi cao độ giữa nền và đỉnh móng. 

– Hiểu rõ sự thay đổi về cao độ để xác định vị trí và chiều cao phù hợp.

– Lặp lại việc kiểm tra giữa mặt cắt và mặt phẳng giúp đảm bảo không bỏ sót chi tiết nào trong thiết kế.

• Đọc bản vẽ bố trí kết cấu

– Xác định dạng kết cấu, vị trí mặt phẳng và độ cao để hiểu rõ cấu trúc của từng phần.

– Kết hợp thông tin từ các bản vẽ mặt cắt và chi tiết, nhận biết các điểm tương đồng và khác biệt giữa các bộ phận để tối ưu hóa quá trình thi công.

• Đọc bản vẽ chi tiết kết cấu

– Đảm bảo vị trí, cao độ và số lượng của các bộ phận trên mặt phẳng kết cấu trùng khớp với bản vẽ chi tiết.

– Hiểu rõ cách các thành phần kết nối với nhau, tránh xung đột về không gian và đảm bảo độ bền của kết cấu.

– Đọc kỹ thông tin về các phụ kiện như thanh thép và vật liệu đi kèm để thực hiện công việc chính xác, đạt chất lượng cao.

Cách đọc bản vẽ kết cấu chi tiết 

5. Khi thiết kế bản vẽ kết cấu cần lưu ý gì? 

Khi thiết kế bản vẽ kết cấu, cần chú ý tới những nội dung sau:

• Đảm bảo tính toán chính xác tải trọng tác động lên công trình, bao gồm tải trọng tĩnh (trọng lượng bản thân kết cấu) và tải trọng động (gió, động đất…).
• Lựa chọn vật liệu có độ bền và khả năng chịu lực phù hợp với yêu cầu thiết kế, đảm bảo chất lượng và an toàn cho công trình.
• Sắp xếp vị trí các cột, dầm, móng sao cho phù hợp với kiến trúc và tối ưu hóa khả năng chịu lực của kết cấu.
• Áp dụng các tiêu chuẩn xây dựng và quy chuẩn kỹ thuật phù hợp để đảm bảo an toàn và đáp ứng các yêu cầu về chất lượng.
• Bản vẽ cần rõ ràng, chi tiết, dễ hiểu để các kỹ sư, công nhân có thể thực hiện đúng ý đồ thiết kế trong quá trình thi công.
• Trước khi hoàn thiện, cần kiểm tra kỹ lưỡng và hiệu chỉnh bản vẽ để đảm bảo tính chính xác và phù hợp với các yêu cầu thực tế của dự án.

Kết luận 

Bản vẽ kết cấu là yếu tố quan trọng trong xây dựng, đảm bảo độ chính xác, an toàn cho công trình. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm thông tin về bản vẽ kết cấu, quy trình thiết kế cũng như cách đọc bản vẽ chi tiết nhất. 

SBS VILLA là đơn vị thiết kế thi công trọn gói tại các tỉnh miền Trung và phía Nam với 3 chi nhánh trên toàn quốc cùng sở hữu showroom nội thất đồng bộ lớn nhất miền Trung. Về thiết kế và thi công, SBS VILLA áp dụng 21 giải pháp và kỹ thuật vượt trội. Sản phẩm không chỉ thể hiện dấu ấn cá nhân mà còn đạt độ chính xác lên đến 95% so với bản vẽ 3D. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và khai toán chi phí thiết kế thi công biệt thự miễn phí!